Μια “ιδιαίτερη” αδερφική σχέση…
Μια οικογένεια με ένα παιδί με αναπηρία έχει συνήθως ένα δύσκολο δρόμο να διανύσει. Έχει να αναλάβει αρκετές ευθύνες, να ξεπεράσει πολλά εμπόδια αλλά και να αντιμετωπίσει την πιθανή αρνητική στάση του περίγυρου απέναντι στην αναπηρία ειδικότερα αλλά και στη διαφορετικότητα γενικότερα. Μιας και οι γονείς είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την ανατροφή των παιδιών, πρωτίστως αυτοί αναζητούν τη ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζονται. Πώς βιώνουν όμως τα αδέρφια των παιδιών με αναπηρία τις δυσκολίες των γονιών τους; Πώς βιώνουν αυτή την «ιδιαίτερη» αδερφική σχέση;
Αρκετές φορές τα αδέρφια των παιδιών με αναπηρία παίρνουν ένα «φροντιστικό» ρόλο είτε γιατί οι γονείς τους τούς αναθέτουν άμεσα έναν τέτοιο ρόλο είτε γιατί από μόνα τους αφουγκράζονται τα συναισθήματα και τις ανάγκες των γονιών τους. Παρόλο αυτά, χρειάζεται να δίνεται περισσότερη σημασία στις συναισθηματικές ανάγκες αυτών των παιδιών που αρκετά πρόωρα αναλαμβάνουν μεγάλη ευθύνη και βάρος μέσα στην οικογένεια. Λόγω της αναπηρίας και ό,τι αυτή συνεπάγεται, η αδερφική σχέση μπορεί να είναι αρκετά πολύπλοκη και να χρειάζεται περισσότερο χρόνο αλλά και αρκετή προσπάθεια εκ μέρους των γονιών για να αναπτυχθεί .
Πώς μπορούν οι γονείς να διευκολύνουν την ανάπτυξη μιας υγιούς γονεϊκής και αδερφικής σχέσης;
- Τα παιδιά, ειδικότερα σε μικρή ηλικία, δεν καταλαβαίνουν γιατί τα αδέρφια τους είναι διαφορετικά. Είναι πιθανό ότι νιώθουν σύγχυση, επομένως οι γονείς χρειάζεται να είναι προετοιμασμένοι να απαντήσουν στις ερωτήσεις τους και να τους μιλήσουν για την αναπηρία και τη διαφορετικότητα.
- Τα παιδιά μπορεί να εκφράσουν αμφιθυμικά συναισθήματα απέναντι στα αδέρφια τους αλλά και τους γονείς τους λόγω της ιδιαιτερότητας της ανατροφής ενός οικογενειακού μέλους με αναπηρία. Είναι απαραίτητο να ενισχύεται η ελεύθερη έκφραση των ιδεών και των συναισθημάτων- ακόμα και αρνητικών- μέσα στην οικογένεια έτσι ώστε τα παιδιά να νιώθουν άνετα και ασφαλή μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο.
- Οι γονείς χρειάζεται να ενισχύουν μια «ισότιμη» αδερφική σχέση, όπου θα δίνεται στα παιδιά η δυνατότητα να κάνουν πράγματα μαζί, να μοιράζονται την προσοχή και τη φροντίδα των γονιών τους αλλά και να αναλαμβάνουν ευθύνες και υποχρεώσεις. Ακόμα και αν τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι τα αδέρφια τους δεν έχουν την ικανότητα να κάνουν κάποια πράγματα λόγω της αναπηρίας τους, δεν χρειάζεται να επωμίζονται περισσότερες ευθύνες από αυτές που αρμόζει η ηλικία τους.
- Οι γονείς χρειάζεται να επεξεργάζονται τα δύσκολα συναισθήματα που απορρέουν από την ανατροφή ενός παιδιού με αναπηρία. Πρέπει όμως να φροντίζουν να μην φορτίζουν συναισθηματικά τα παιδιά τους που δεν έχουν αναπηρία, να έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες από αυτά και να μην περιμένουν ότι αυτά θα εκπληρώσουν όλα τα όνειρα που έχουν σαν γονείς.
Τα παιδιά που έχουν αδέρφια με αναπηρία μπορεί να χρειάζεται να επενδύσουν περισσότερο χρόνο και προσπάθεια στην ανάπτυξη μιας υγιούς αδερφικής σχέσης αλλά συνήθως αναπτύσσουν μια μοναδική σχέση που μπορεί να τα βοηθήσει να καλλιεργήσουν τις συναισθηματικές τους δεξιότητες, να αναπτύξουν την ενσυναίσθησή τους αλλά και να εκτιμήσουν τη διαφορετικότητα…